نقش عقل در معرفت دینی و کاستی های آن
Authors
abstract
مسئله نقش عقل و محدودیتهای آن در شناخت معارف دین، همواره مورد بحث بوده است. برخی معتقدند که عقل هیچ نقشی در شناخت معارف دین ایفا نمیکند و گروهی دیگر نیز برای عقل نقشهای مختلفی بهصورت حداکثری و حداقلی در شناخت قائلاند. در این مقاله براساس نگاه شیعی به مسئله عقل و دین تلاش شده است تا ضمن اثبات حجیت و اعتبار عقل در شناخت معارف، نحوه نقشآفرینی آن که به سه شکل عمده یعنی میزان، ابزار (مصباح) و منبع شناخت (مفتاح) است، ابتدا اثبات و سپس مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. ضمن اینکه محدودیتهای عقل در شناخت برخی عرصههای معرفتی تحلیل و به برخی مصادیق آن نظیر عدم ادراک ذات خداوند، عدم ادراک جزئیات دین، ناتوانی در نفسشناسی، ناتوانی از انشای حکم و اعمال مولویت، عدم امکان شناخت همه حقایق عالم و ناتوانی از درک برخی امور اخروی نظیر معاد جسمانی اشاره شده است.
similar resources
نقش ابزارهای معرفتی (حس، عقل، قلب) در معرفت دینی
در این مقاله با روشی کتابخانهای-تحلیلی، معلوم شده که حس ابزاری غیرمستقل و مقدمهساز حکم عقل است. گاهی به دلایلی مانند ندیدن یا نشنیدن، نبود یا تقطیع روایات، نقل به مضمون آنها و نرسیدن قراین ، مقدمات لازم حکم درست عقل، فراهم نمیشود. عقل در اموری چون مبناسازی فلسفی و اصول فقهی، پایههای اصلی دین، کشف از حکم شرعی(نه انشای حکم مولوی)، لحاظ همه ابعاد وجهات مسائل، در تولید، تغییر و تکامل معرفت ...
full textجایگاه عقل در معرفت دینی از نگاه امام علی(ع)
تعیین سهم عقل در فهم و معرفت دینی از بُعد اعتقادی، اخلاقی، فقهی و حقوقی یکی از بهترین روشهای شناخت دین است که در حوزۀ پژوهشهای دینی و جذب و اقناع فکری نسل جوان مطرح بوده است. در بررسی سخنان و بیانات امام علی(ع) به عنوان مفسر و مبیّن دین، ما شاهد گزارههایی هستیم که در آن عقل، در دو قسم، عقل نظری و عملی به معنای «ادراک و آگاهی»، هم به فهم کلّیات میپردازد و هم میتواند در ادراک خوبی و بدی ر...
full textنقش معرفت یقینی در تربیت دینی
خداوند در آیات بسیاری عوامل و موانع معرفت را معرفی کرده و نتایج به کارگیری یا فروگذاری آن را در قلمرو تربیت به انسانها یادآوری کرده است. به کارگیری عوامل ادراکی، نفسانی و عملی در حوزۀ معرفت، انسان را به سعادت رهنمون میکند و به کارگیری موانع و آفتهای معرفتی به بروز بحران در عرصۀ معرفت منجر میشود. در عصر حاضر با ظهور مکاتب فکری مختلف، علاوه بر تردید در اصل فایدهمندی دین، شناخت در معنای کلی آ...
full textMy Resources
Save resource for easier access later
Journal title:
انسان پژوهی دینیPublisher: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی
ISSN 6024-2251
volume 11
issue 32 2015
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023